Abdullah ibn-i Ömer (r.a)’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullâh Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurmuşlardır:
“Cemâatle kılınan namaz, yalnız kılınan namazdan yirmi yedi derece daha faziletlidir.” (Buhârî, Ezân, 30; Müslim, Mesâcid, 249)
Şerh:
İki kişi ve üstü cemaattir.[1] Ancak cemaat ne kadar çok olursa faziletin de o kadar çok olacağına dâir rivayetler vardır. Übey bin Ka’b (r.a) şöyle anlatır:
Rasûlullâh Efendimiz (s.a.v) bir gün bize sabah namazını kıldırdılar ve:
“–Filan kimse burada mı?” buyurdular. Ashâb-ı kirâm:
“–Hayır!” dediler.
“–Filan burada mı?” buyurdular. Yine:
“–Hayır!” dediler.
Bunun üzerine Efendimiz (s.a.v) şöyle buyurdular:
“–İşte bu iki namaz, münafıklara en ağır gelen namazdır. Bu iki namazda ne kadar çok ecir ve sevap olduğunu bilseydiniz, diz üstü emekleyerek de olsa cemaate gelirdiniz. Birinci saf meleklerin safı gibidir. Ondaki fazîleti bilseydiniz ona ulaşmak için yarışırdınız. Bir kimsenin başka bir kimseyle kıldığı namaz tek başına kıldığı namazdan daha fazîletlidir. İki kişi ile kıldığı namaz ise bir kişi ile kıldığı namazından daha üstündür. Beraber kılanların sayısı ne kadar çok olursa, kılınan namaz, Allâh (c.c) katında o kadar sevimli olur.” (Ebû Dâvûd, Salât, 47/554)
Tâbiînin büyüklerinden Esved bin Yezîd en-Nehaî, cemaati kaçırdığı zaman başka bir camiye giderdi. (Oradaki cemaate yetişmeye gayret ederdi.) (Buhârî, Ezân, 30)
“Bir camide namaz kılındıktan sonra bir daha orada aynı vaktin namazı cemaatle kılınamaz” diyen âlimler olmuştur. Onların bu ictihâdları, müslümanların birliğinin bozulması, fırka fırka ayrılmaları korkusuyla olmuştur. Bid’at ehlinin cemaate muhalefet ederek namazı ayrıca kılmasından sakınmak istemişlerdir. İmâm Buhârî ve diğer âlimler ise tekrar cemaat yapmayı câiz görmüşlerdir.
Derecelerin fazlalığı hakkındaki hadîslerin kiminde yirmi beş, kiminde yirmi yedi adedi bildirilmiştir. Bu iki rivayet arasını, “azın zikri çoğu nefyetmez, çünkü adedin mefhûmu mûteber değildir” veya “Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) evvelâ 25’i haber verdiler, daha sonra Allah Teâlâ O’na faziletin 27 kat olduğunu haber verdi” şeklinde cem edenler olmuştur. Cemaatin durumuna göre de bu fazilet artıp eksilebilir. En doğrusunu Allah (c.c) bilir.
[1] Buhârî, Ezân, 35.