Hz. Osman devrinde Hz. Hasan’ın isminin geçtiği ilk rivayetler fetih hareketlerinden bahseden rivayetlerdir. 26/646 senesinde Mısır valisi Abdullah bin Sa’d bin Ebî Serh’in Kuzey Afrika bölgesindeki fetihlerde yardım etmek üzere gönderilen ordusunda Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in de bulunduğu ifade edilmektedir.[1]
Yine, 30/650 senesinde Kûfe valisi Saîd bin el-Âs kumandasındaki Taberistan fethini gerçekleştiren ordu içerisinde, Huzeyfe bin el-Yemân, Abdullah bin Abbâs, Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Amr bin el-Âs ve Abdullah bin Zübeyr (r.a) gibi ashâbın ileri gelenleriyle birlikte Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’in de isimleri zikredilmektedir.
Bu rivayetlerde söz konusu edildiği gibi onların, bunlardan önce ve sonra da birtakım fetih hareketlerine katıldıklarını tahmin edebiliriz.[2]
[1] Bkz. İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, 378; İbn Haldûn, II, 128; Zahîr, eş-Şîa ve Ehlü’l-Beyt, 152; Hüseyin Algül, Osman Çetin, İslam Tarihi, İstanbul 1991, II, 369; Ali Muhammed Muhammed es-Sallâbî, Sîratü Emîri’l-Mü’minîn el-Hasen ibn-i Ali bin Ebî Tâlib, Beyrut: Dâru’l-Mârife, 1430, s. 117.
[2] Bkz. Taberî, Tarih, IV, 269; Belâzürî, Ebu’l-Abbâs Ahmed bin Yahya (v. 279/892), Futûhü’l-Büldân, Terc: Mustafa Fayda, Ankara, 1987, s. 467; Varol, Hz. Hasan, s. 86.